Wartości te zróżnicowane są nie tylko ze względu na charakter źródła emisji, ale również na miejsce jego odbioru oraz porę dnia i nocy.
Przyglądając się definicji hałasu przedstawionej powyżej, można zauważyć, że rozporządzenie odnosi się właściwie do każdego z jego aspektów:
- dźwięk o dowolnym charakterze – w rozporządzeniu wyszczególnione są różne źródła emisji hałasu; hałas komunikacyjny, lotniczy, pochodzący od linii elektroenergetycznych oraz od innych obiektów będących źródłem hałasu (bardzo pojemny worek);
- niepożądany w danych warunkach – tutaj wartości dopuszczalne zdefiniowane zostały z rozróżnieniem warunków panujących w dzień oraz w nocy;
- dla danej osoby – chyba najbardziej kontrowersyjna cześć rozporządzenia, ponieważ wartości dopuszczalne zostały zróżnicowane ze względu na choćby miejsce zamieszkania (tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej/tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego).
Wskaźnikami, którym przypisano wartości dopuszczalne są konkretne wielkości, a są nimi tzw. poziomy równoważne LAeq. Indeks „D” odnosi się dla pory dnia, a indeks ”N” dla pory nocy.
Żeby dowiedzieć się, jaki poziom hałasu (poziom równoważny) jest na terenie naszej posesji, należy wykonać pomiar. Tu zaczynają się mniejsze lub większe problemy.
Problemem może być już wybór aparatury, którą taki pomiar będzie można wykonać.
W wielu sklepach można kupić niedrogie mierniki poziomu dźwięku, ale można również pomiar wykonać telefonem z zainstalowaną odpowiednią aplikacją. Jeden i drugi sposób pomiaru pozwoli nam na wyświetlenie pewnej liczby z podaną jednostką „dB”.
Tutaj pojawia się kolejny problem związany z jednostkami właśnie. Jesteśmy przyzwyczajeni, że dokonując jakiegoś pomiaru danym przyrządem otrzymujemy wynik, z podaną jakąś jednostką.
Wykonując pomiar np. dalmierzem, otrzymamy liczbę z wyświetloną jednostką np. m = xx mm, C = xx cm, S = xx m i na tej podstawie wiemy, że wielkości m, C czy S oznaczają długość. Wykonując pomiar wagą, otrzymamy liczbę z jednostką t = xxx g, Z = xxx kg, w tym wypadku wiemy, że wielkości t, czy Z oznaczają ciężar. Znając zależności pomiędzy jednostkami np. mm, cm, m, można mierząc jedną wielkość wyznaczyć drugą.
A jak ma się sprawa z pomiarami hałasu, gdzie każdy wynik pomiaru ma podaną wielkość z jednostką dB?
Weźmy dla przykładu następujące wyniki pomiaru wykonane miernikiem poziomu hałasu: LAFeq = xx dB, LCmax = xx dB, SEL = xx dB.
Każda z przedstawionych wielkości posiada jednostkę dB lecz w tym wypadku każda wartość oznacza zupełnie inny parametr i nie każdy z nich można przyrównać np. do wartości dopuszczalnych określonych w Rozporządzeniu, o którym było wcześniej.
Wynika to z tego, że wielkość dB nie jest jednostką opisującą konkretny parametr, a jest jedynie jednostką miary określającą stosunek dwóch wielkości wyrażony w skali logarytmicznej.
W decybelach „dB” można przedstawić można również przedstawić wzrost czy masę.
- LL = 10log(L/Lo) [dB] – poziom wzrostu, gdzie wartością odniesienia jest umowna wartość L0;
- LM = 10log(M/Mo) [dB] – poziom masy, gdzie wartością odniesienia jest umowna wartość M0;
- Lp = 10log(P2/P2o) [dB] – poziom dźwięku, gdzie wartością odniesienia jest umowna wartość P0.
Akustycy umówili się, że wartością odniesienia p0 będzie ciśnienie 20 µPa.
Sposób pomiaru poziomu równoważnego LAeq przedstawiony został w metodyce referencyjnej stanowiącej załącznik do Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 7 września 2021 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji (Dz.U. Poz. 1710 ze zm.).
W metodyce tej przedstawiono wszystkie aspekty dotyczące wykonania pomiaru (jakim sprzętem, w jakich punktach, jak długo itd.), w wyniku którego otrzymuje się wielkość, którą można porównać z wartością dopuszczalną.
Rozporządzenie to mówi również o tym kto i jak często musi wykonywać pomiary hałasu.
Zgodnie z § 8.1. Okresowe pomiary hałasu w środowisku, który jest wyrażony wskaźnikami hałasu mającymi zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska (LAeqD i LAeqN), prowadzi się dla zakładu, na którego terenie są eksploatowane instalacje lub urządzenia emitujące hałas, dla którego została wydana decyzja o dopuszczalnym poziomie hałasu.
Zgodnie z § 8.2 Okresowe pomiary hałasu w środowisku, który jest wyrażony wskaźnikami hałasu mającymi zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska (LAeqD i LAeqN), prowadzi się dla instalacji, dla której zostało wydane pozwolenie zintegrowane.
Czy każdy może wykonać pomiar hałasu?
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo Ochrony Środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627 ze zm.) w Art. 147a mówi kto może wykonywać pomiary wymagane przepisami Rozporządzenia.
Prowadzący instalację oraz użytkownik urządzenia są obowiązani zapewnić wykonanie pomiarów wielkości emisji lub innych warunków korzystania ze środowiska, w tym pobieranie próbek przez:
- akredytowane laboratorium w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2021 r. poz. 1344 oraz z 2022 r. poz. 974)
- certyfikowane jednostki badawcze, o których mowa w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. z 2022 r. poz. 1816)– w zakresie badań, do których wykonywania są obowiązani.
Firma EKOLAB Sp. z o. o. posiada akredytację Polskiego Centrum Akredytacyjnego, nr akredytacji AB 869, potwierdzającą kompetencje do wykonywania pomiarów hałasu przemysłowego oraz komunikacyjnego (drogowego oraz szynowego).
Akredytacją objęta jest również metoda obliczeniowa, wymagana w przypadku, kiedy nie ma możliwości wykonania pomiarów bezpośrednich ze względu np. na wysokie tło akustyczne.
